Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Co wolno 13-latkowi? Co to jest ograniczona zdolność do czynności prawnych? Czy rodzic ma coś do powiedzenia?

Małgorzata Meszczyńska
Małgorzata Meszczyńska
13-latek ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Co to oznacza w praktyce?
13-latek ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Co to oznacza w praktyce? Fot. Janko Ferlič/ unsplash
Dzisiejszy 13-latek to zdecydowanie bardziej dojrzały nastolatek niż jego rówieśnik sprzed dekady. Na ile samodzielny może być nastolatek w tym wieku? Na co można pozwolić dziecku, a czego absolutnie mu nie wolno? Rodzice często mają sporo wątpliwości, w jaki sposób nakreślić granice dojrzewającemu dziecku. Co mówi prawo, a o czym decydują rodzice? Rozwiewamy wątpliwości.

Spis treści

13-latek może więcej. Ograniczona zdolność do czynności prawnych - co to znaczy?

Z jednej strony warto zachęcać nastolatka do samodzielności, z drugiej – warto mieć kontrolę nad poczynaniami bardzo jeszcze młodego człowieka. Jak znaleźć złoty środek? Czy obowiązujące przepisy porządkują wychowawcze wątpliwości rodziców?

Z chwilą ukończenia 13. roku życia, dziecko nabywa ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Tym samym w świetle prawa nastolatek bez zgody rodzica może zawierać umowy w drobnych bieżących sprawach życia codziennego. Co to oznacza? Dziecko może samodzielnie robić drobne zakupy, kupować słodycze, zabawki czy bilety do kina albo na autobus.

Od 13. roku życia dziecko może samodzielnie jeździć komunikacją miejską. Chociaż polskie prawo mówi o tym, że jeszcze 12-latek powinien podróżować pod opieką osoby dorosłej, zwykle już młodsi uczniowie jeżdżą do szkół autobusami samodzielnie.

Czy 13-latek może wydać kieszonkowe na co chce?

13-latek w pełni zaś może dysponować przedmiotami, które otrzymał na własność. Mówi o tym art. 22 kodeksu cywilnego: jeżeli przedstawiciel ustawowy osoby ograniczonej w zdolności do czynności prawnych oddał jej określone przedmioty majątkowe do swobodnego użytku, uzyskuje ona pełną zdolność w zakresie czynności prawnych, które tych przedmiotów dotyczą. Wyjątek stanowią czynności prawne, do których dokonania nie wystarcza, według ustawy, zgoda przedstawiciela ustawowego.

Chodzi tu o przedmioty drobne, a więc niewielkie kwoty pieniędzy czy zabawki. O ile nastolatek może dać koledze pudełko puzzli czy zaprosić rówieśnika na hamburgera, to wątpliwości pojawiają się w przypadku np. telefonu komórkowego czy roweru. Przepisy nie definiują dokładnie wartości przedmiotów, którymi swobodnie może dysponować nastolatek. Dla jednych przedmiot, który kosztował kilkaset złotych będzie miał niewielką wartość, dla innych – znaczną. Warto zatem jasno określić rodzinne zasady obdarowywania kolegów i dysponowania dziecięcą własnością.

13-latek ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Co to oznacza w praktyce?
13-latek ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Co to oznacza w praktyce? Fot. Janko Ferlič/ unsplash

Czy 13-latek może mieć konto w banku i własną kartę?

Większość banków oferuje obecnie możliwość otwarcia konta dziecku powyżej 13. roku życia. Nie jest to całkowicie samodzielny rachunek, ale subkonto podpięte pod rachunek rodzica, a ten staje się automatycznie pełnomocnikiem dziecięcego rachunku. Konto dla dziecka nie wymaga regularnych wpłat, a zasila je rodzic według własnego uznania. On też ustala limity wypłat z bankomatu oraz limity płatności kartą. Jak twierdzą finansiści, konto dla nastolatka to nie tylko wygoda dla rodzica (kieszonkowe można przelewać bezpośrednio na konto; przydatne są też przelewy natychmiastowe, gdy prosimy dziecko o zrobienie pilnych zakupów), ale też dobra szkoła oszczędności i gospodarowania pieniędzmi.

Do której 13-latek może przebywać na podwórku?

Polskie prawo nie definiuje godziny, do której nastolatek może przebywać na podwórku – o tym decydują jego rodzice lub opiekunowie. Przepisy wskazują tylko, że po godzinie 22 osoby niepełnoletnie nie powinny przebywać poza domem bez opieki rodziców.

W sądzie liczy się zdanie 13-latka

W sytuacji, gdy rodzice się rozwodzą i sąd ustala, z którym z rodziców ma zamieszkać dziecko, 13-latek ma prawo wyrazić swoją opinię i sąd wydając orzeczenie, bierze jego zdanie pod uwagę. Zdanie dziecka ma również znaczenie w sytuacji zmiany nazwiska – dziecko powyżej 13. roku życia musi wyrazić zgodę na taką zmianę.

od 12 latprzemoc
Wideo

Akcja cyberpolicji z Gdańska: podejrzani oszukali 300 osób

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Co wolno 13-latkowi? Co to jest ograniczona zdolność do czynności prawnych? Czy rodzic ma coś do powiedzenia? - Strefa Edukacji

Wróć na olsztyn.naszemiasto.pl Nasze Miasto