Czy to już fonoholizm? Młodzież a telefony komórkowe

Takie są fakty

• Co trzeci nastolatek (36%) nie wyobraża sobie dnia bez telefonu komórkowego.
• Prawie co trzeci młody człowiek (27%) na pewno wróciłby się po telefon komórkowy, gdyby zapomniał go z domu.
• Podobny odsetek uczniów (28%), co prawda nie wróciłby po komórkę, ale czułby w związku z tym niepokój.

Okazuje się, że telefon wykorzystywany jest przez uczniów w bardzo różnorodny sposób.

• 70% z nich służy do dzwonienia i wysyłania smsów - odpowiednio (76%).
• Ważną funkcją telefonu jest także możliwość słuchania muzyki – codziennie korzysta z niej 65% badanej młodzieży.
• 92% badanych zdarza się robić przy pomocy komórki zdjęcia i filmy. 30% nastolatków kręci filmy i fotografuje za pomocą komórki kilka razy w tygodniu.

Anna Niziołek, psycholog, ekspert kampanii „Uwaga! Fonoholizm”: Telefon przestał służyć wyłącznie do komunikowania się. Korzystanie z tak wielu funkcji telefonu komórkowego, wynika z rosnącej ich dostępności. Producenci telefonów komórkowych prześcigają się w wymyślaniu aplikacji, które mają ułatwić młodzieży codzienne funkcjonowanie. Budzik, kamera, aparat, odtwarzacz mp3, konsola z grami, dostęp do internetu oraz serwisów społecznościowych to tylko wybrane z nich. Jeśli telefon staje się dla młodego człowieka nieodłącznym elementem codziennego funkcjonowania może to prowadzić do uzależnienia od niego.

Znak czasów czy groźne uzależnienie?

Wielość funkcji powoduje, że telefon stał się urządzeniem, za pomocą którego organizujemy sobie nasze codzienne życie. Różnorodność modeli i chęć dostosowania ich do oczekiwań odbiorców ma swoje odzwierciedlenie w wyglądzie, kształcie i kolorze telefonów. Telefon stał się elementem stylu życia, który często odzwierciedla status społeczny właściciela.
Z tego powodu nadmierne korzystanie z telefonu stanowi zagrożenie dla młodych ludzi.
Dla 68% badanych nastolatków, telefon komórkowy jest także bardzo ważnym źródłem rozrywki i utrzymywania kontaktów towarzyskich. Życie towarzyskie nastolatków jest zdeterminowane przez telefon komórkowy. Liczy się szybkość kontaktu, skrótowość
i atrakcyjność, którą zapewnia, np.: przekaz smsowy czy mmsowy. Zdaniem Tomasza Płonkowskiego, medioznawcy, eksperta kampanii „Uwaga! Fonoholizm”: Komunikacja
za pomocą telefonu komórkowego umożliwia szybki i łatwy kontakt, dostęp
do atrakcyjnych aplikacji i funkcji. Mając pod ręką tak bogate źródło wiedzy i rozrywki, chętnie z niego korzystamy. Komunikacja skrótowa, szczególnie sms i mms, ułatwia młodym ludziom kontakt i stwarza ryzyko zastąpienia relacji bezpośrednich. Język komunikacji sms, który właśnie cechuje się znaczną skrótowością i hiperbolizacją, może wkraczać do języka mówionego uczniów i wpływać niekorzystnie na rozwój poprawnej polszczyzny, umiejętności szerszego wypowiadania opinii oraz myśli.

Jak rozpoznać fonoholizm?

Fonoholizm to inaczej uzależnienie od telefonu komórkowego. Jest to zjawisko nowe,
ale opiera się na mechanizmie analogicznym, który występuje w przypadku uzależnienia
od narkotyków, papierosów czy alkoholu. Objawia się nadmiernym przywiązywaniem uwagi do telefonu komórkowego oraz nadużywaniem go w różnych codziennych sytuacjach.
W konsekwencji może powodować osłabienie tradycyjnych więzi społecznych, zarówno
w rodzinie jak i kontaktach z rówieśnikami, zubożenie języka komunikacji. Młody człowiek, np.: pisząc smsy używa specyficznego, skrótowego języka. Ten sposób komunikacji przenosi często na kontakty bezpośrednie, a to może prowadzić do częstych błędów językowych, widocznych w mowie i piśmie. W dłuższej perspektywie syndrom nadmiernego uzależnienia od telefonu komórkowego może powodować trudności w nawiązywaniu relacji bezpośrednich, zanik zainteresowań i pasji młodego człowieka, zaburzenia funkcji biologicznych, tj.: odżywianie, sen co może przełożyć się na trudności w nauce, a później
w pracy. Jeśli młody człowiek przywiązuje wyjątkową rolę do telefonu komórkowego, towarzyszy mu on w każdej wykonywanej czynności. Musi mieć go cały czas przy sobie, często nosząc ze sobą np. dodatkową baterię. Ponadto odczuwa niepokój, staje się nerwowy, nadpobudliwy jeśli nie ma ze sobą telefonu komórkowego lub odczuwa stałą potrzebę kontaktowania się z innymi przez telefon, a przy tym unika kontaktów bezpośrednich należy dotrzeć do przyczyny tego stanu rzeczy. Jak twierdzi Anna Niziołek: Główna przyczyna tkwi, w tym, że dla dzisiejszej młodzieży telefon jest naturalnym elementem rzeczywistości. To już jest takie pokolenie, które uczyło się świata poprzez komputer czy telefon i trudno jest im wyobrazić sobie jak inaczej można się z kimś umówić czy skontaktować. Dlatego też tak trudna może być walka z tym uzależnieniem.

Jak uchronić młodzież przed fonoholizmem?

Zacznijmy od obserwacji. Zwracajmy uwagę na to, w jakich sytuacjach młodzi ludzie używają telefonu komórkowego i z jaką częstotliwością to robią. Jeśli ich zachowanie wzbudzi nasz niepokój spróbujmy porozmawiać z dzieckiem. Warto poznać przyczynę częstych kontaktów telefonicznych z otoczeniem. Dawajmy dobry przykład. Używajmy telefonu komórkowego tylko wtedy kiedy musimy, a nie w każdej wolnej chwili, np.: jadąc autobusem, czekając w poczekalni u lekarza. Pokazujmy w jaki sposób telefon może ułatwić nam życie, nie dominując go. Jak twierdzi Anna Niziołek: Bądźmy otwarci na problemy młodzieży, zawsze znajdujmy czas na rozmowę z nimi. Jeśli będą czuli się ważni, ich potrzeba przynależności i miłości zostanie zaspokojona, wówczas istnieje mniejsze prawdopodobieństwo, że ulegnie nałogom czy uzależnieniom tj.: fonoholizm.

Kampania „Uwaga! Fonoholizm” jest ogólnopolską kampanią społeczną mającą na celu podejmowanie działań na rzecz przeciwdziałania uzależnieniom młodzieży od telefonu komórkowego. Kampania adresowana jest do nauczycieli, uczniów i rodziców. W jej ramach powstaną materiały edukacyjne mające na celu podniesienie świadomości problemu wśród młodzieży, ich rodzin i pedagogów. Do działań w ramach kampanii zostali zaproszeni eksperci w dziedzinie psychologii oraz nowoczesnych form komunikacji. Inicjatorem kampanii jest firma InternetQ Poland sp. z o.o.

Źródło: Informacja prasowa