Do poczytania przy wielkanocnym stole

Historia i codzienność Izraela

Długo trwała wędrówka Izraelitów z Egiptu do Ziemi Obiecanej. Żydzi własnego państwa doczekali się niespełna 80 lat temu - Izrael ogłosił niepodległość w 1948 roku. Nadal trwa konflikt izraelsko-palestyński. Codzienność przerywana jest odgłosami syren, a nocne niebo nieraz przeszywają światła rakiet. Czy w takim kraju można żyć normalnie i być szczęśliwym? Książka Ariego Shavita rozpoczyna się od wspomnienia podróży jego pradziadka. W 1897 roku przypłynął on do Judei parowcem wraz z grupą brytyjskich Żydów. Choć na świecie żyło ich wówczas 11 mln, nie mieli jeszcze swojego państwa. Żydów na całym świecie łączyła wiara i wspólna tożsamość. Delegacja nie miała wątpliwości, że to właśnie w Judei powinni osiedlić się Żydzi z Rosji, Polski i Rumunii, by tam znaleźć schronienie. Gdy Żydzi podejmują tę decyzję, Palestyna nie jest ziemią niczyją - zamieszkuje ją pół miliona Arabów. „Jak to możliwe, że mój pradziadek tego nie widzi?” - pyta retorycznie Shavit. „Moja Ziemia Obiecana” nie jest dziełem historycznym ani kronikarskim. To opowieść Żyda, mieszkającego w Izraelu od urodzenia, pełna wspomnień, subiektywnych odczuć, osadzonych w politycznej, społecznej i religijnej rzeczywistości. Izrael to nie tylko Ściana Płaczu i Wzgórze Świątynne. To podzielone izraelsko-palestyńskie rodziny, kibuce, zakupy w supermarkecie, dające poczucie normalności, ale i nocne życie w klubach gejowskich w Tel-Awiwie, w kraju jeszcze do niedawna uważanym - jak pisze sam autor - za „wyłącznie heteroseksualny”. Shavit zwraca uwagę, że przez ostatnie 30 lat to niewielkie państwo stało się areną siedmiu wewnętrznych buntów: buntu osadników, buntu obrońców pokoju, buntu w sferze sądownictwa, buntu Żydów orientalnych, buntu ultraortodoksów, buntu o charakterze hedonistyczno-indywidualistycznym, buntu izraelskich Palestyńczyków. To kraj kontrastów. Po latach imigracji Żydów z całego świata do Izraela, dziś wielu przedstawicieli młodego pokolenia wyjeżdża do Europy, z której przyjechali ich przodkowie. Shavit jest dziennikarzem i pisze o swoim kraju z reporterskim zacięciem. Odwiedza mieszkańców w domach, miejscach pracy. Efektem tych spotkań jest mozaika, ukazująca burzliwą historię i codzienność państwa rozciągniętego między Morzem Śródziemnym i rzeką Jordan. „Moja Ziemia Obiecana. Triumf i tragedia Izraela” Ari Shavit, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2014, cena sugerowana: 46,20 zł